MASTER KÜREKÇİLERİN USTASI : FATİH ÖRER

 

Bu hafta master küreğinin gerçek fenomeni olan Fatih Örer ile söyleşi için buluştum. Ben kendisini 2016 yılında Kopenhag’da yapılan Dünya Masterlar Kürek Yarışlarında ilk olarak tanıdım. O zaman kendisi hala akademik ligde lisanslı kürek çekiyordu. Yaşam boyu rekabet edebilmek hayatta dimdik durma azmi ile Türkiye’de ilham olmadığı kürekçi yok. Yaş orta yaşı geçtiği halde delikanlılar gibi antrenman yapan, yarıştan yarışa koşan doğa üstü bir insan. Karavanı ile kendi kampını yapan yıl boyu düzenli antrenmanını bırakmamanın yanı sıra master sporcuları bir araya getiren bir önder. Yarış yerlerinde master kürekçilerin toplanma merkezi Fatih Örer’in yarış yerindeki karavanının etrafı oluyor. Yağmurda sığınılacak yer, üşüdüğünüzde ısınılacak yer, sıkıldığınızda sohbet edilecek yer. Birçok kürekçinin de hayalinde onun gibi bir hayat sürme arzusu olduğunu biliyorum. Kürek sporunu merkez alan fiziken minimalist ama sağlık ve sosyal yaşam anlamında aslında maksimum bir yaşam örneği. 

Peki nasıl Fatih Örer olunur? Bu yazıda onun formülüne ufak bir giriş yapmak istedim. Gerisi sizin subjektif hayal gücünüzle üzerine inşa edeceğiniz bir çatı.

Fatih Örer - Haliç- Tek Çifte Antrenmanında

Fatih Örer, eski İstanbul’umuzun; bahçeli evlerimizin hala olduğu, yazın çocukların yaz okulu yerine sokakta oyun oynayıp hayata hazırlandığı yıllardaki İstanbul ve Etiler’in çocuğu. 1977 yılında kürekçi olan komşularının tavsiyesi ile 16 yaşında Galatasaray’da küreğe başlıyor. Yine artık efsaneleşmiş olan Emin Amca ile başlayanlardan. Emin Amca’nın kürekçileri bugün hala sahadan ayrılmayan sporcular, o yüzden tanışma fırsatı bulamadığım için üzüldüğüm bir karakter. Fatih Örer iki çifte ile başlıyor küreğe hemen ilk günden Boğazda kürek çekmeye başlıyor. Emin Amca’nın kayınpederinin imal ettiği bindirme tekne ile başlıyor sporculuk hayatı. Bu tekne Atatürk’ün kürek çekerken resminin olduğu ilk yerli imal edilen olimpik teknelerimizden biriymiş. Emin Amca’nın kayınpederi Macar asıllı bir tekne imalatçısı ve o dönem Atatürk’ün talimatıyla pek çok tekne yapıp denize kıyısı olan yerlerde kurulan kulüplerimize dağıtılan tekneleri yapmış. Fatih Örer’in başladığı tekne işte bunlardan biri. Bugün hala kalan var mı bilmiyorum ama varsa kürek sporu tarihimiz için çok önemli muhakkak bir müzede yer bulmalılar. Fatih Örer şöyle anlatıyor:

“… o dönem sadece fiziğe bakıp gençleri takıma alırlardı ….” diye belirtiyor. Küreğe başlıyor ama fiziği ve performansı göz dolduruyor o nedenle Galatasaray Futbol takımı da onu almak istiyor. Ama dönemin antrenörleri Celal Gürsoy, Faruk Algür ve Yunus Yılmaz Onu kürek takımında tutmak istiyorlar. 

“ …Şimdi çok daha bilimsel yaklaşılıyor…bunun neticesi sporcularımız da daha başarılı neticeler alıyorlar… o zamanlar terliyorsan hasta olacaksın diye düşünen annelerimiz vardı. Sırtımıza havlu konulurdu. Ben de önceleri annemden gizleyerek giderdim ….” diyerek gülüyor. “… şimdi spor kültürü, anlayışı malzeme her şey çok farklılaştı ve gelişti…”

Küreğe başladığı yaz sonu Eylül ayında Çekmece’de uluslararası bir yarış oluyor, orada hemen milli takım kadrosuna seçiliyor ancak çok genç olması nedeni ile o dönemin hocası Celal Gürsoy onun ezilebileceğini düşündüğü için bu yetenekli genç sporcuyu korumak adına bu kararı erteletmiş. O dönemki antrenman bilimi, kullanılan ağırlıklar vs. düşünüldüğünde doğru bir kararmış. Şimdi antrenman bilimlerinin ne kadar değişip geliştiğine değiniyor. Özellikle kürek sporunun %70’i psikolojik diye belirtiyor. Genç veya yetişkin sporcuyu sahada tutabilmek için her anlamda bilimsel antrenman çalışmasının yanı sıra psikolojik desteğin önemini de vurguluyor. "...Doğru yaşta ve olgunlukta bazı sorumluluklar veya dayanıklılıklar gelişiyor…” diye ekliyor.

Başladığı yılın ertesi yıl 1978 yılından itibaren her yıl milli takımımızda görev alıyor. Her yarış organizasyonunda birden fazla kategoride yarışlarda görev alıyor. 150 den fazla milli formayla bizi dünyada temsil ediyor. 1987 yılında spor akademisinden mezun olduğu yıl sevgili eşi Fevziye Hanım ile evleniyorlar. O dönem spor akademisi de yeni bir okuldu ve hocalarımız kendi branşlarının en iyileriydi diye ekliyor.  1989-1994 arası Galatasaray’dan Fenerbahçe’ye transfer olmuş. İngiltere’de Henley yarışlarında üç kez Galatasaray ile yer almış. Aynı yıllarda Boğaziçi Üniversitesinin beden eğitimi bölümünde hoca olarak görev yapan Fatih Örer, Boğaziçi Üniversitesi Spor Kulübünün kürek takımının kuruluşunda öncülük eden hocalardan biri. Kürek şubesi kurulunca  okula yeni bir Janousek 8 tek tekne geliyor. Bugün hala bu tekne Boğaziçi kayıkhanesinde kullanılıyor. Boğazda yapılan bir antrenmanda o teknenin bir tekne dalgası nedeni ile üçe ayrıldığını anlatırken aynı heyecanı gözlerinde görüyorum. Daha sonra Boğaziçi Üniversitesini Elmalı’da, Haliç’te ve şimdiki yeri olan Alibeyköy’de çalıştırmışlar. Janousek tamir olup gelmiş ve Master antrenmanlarında hala kullanılıyor. Hatta Gülüç master etkinliğinde 2023 yılında bu tekne ile parkur geçişi yaparken ben de 6 numarada oturmuştum.

2002 yılında eski önemli kürekçilerimizden olan Cam Bamyacıoğlu’nun çağırması ile ilk dünya masterlar yarışlarına katılıyorlar. O yıldan itibaren düzenlenen tüm yarışlara katılım yapıyor Fatih Örer. Temmuz ayında Euromaster Regatta ardından Eylül’de World Master Regatta ve Avusturya Klagenfurt'ta tek çifte 16 km yarışlarını kaçırmıyor. Karavanı ile en güzel su kenarlarında dünya harikası manzaralar eşliğinde devam eden bir yaz geçiriyor. Bu da çok ciddi bir performans.

Bu performans nasıl sürdürülür? Merak edenler için soruyorum. Fatih Örer ne yer? ne içer? nasıl yaşar? Hap gibi bilgiler için hazır mıyız?

Fatih Örer - Cemal Şenyuva
Euromaster Regatta 2023
2çifte Altın Madalyaları İle

Fatih Örer Arjantin Takımından aldığı davet ile katıldığı 
World Rowing Master Budapeşte 2019 
Altın Madalyaları İle

“…Öncelik iyi beslenme, hiçbir yemeği esirgemem mevsiminde yetişen şeyleri doğal olanını araştırıp yemeğe çalışırım… beslenme eksiksiz ve dengeli olmalı aynı zamanda evde pişmeli. Kış sebzeleri vücudu sıcak tutan, bahar sebzeleri doğal detoksunuzu yaptıran sebzeler o yüzden yemek ayırmadan her şeyi kararında yiyorum. Evde pişen yemek önemli, baharat kullanımı da önemli diye ekliyor. Az miktarda kuruyemiş tüketmek gerekli ama asla akşam değil. Bol su tüketimi ve sulu gıdalar önemli … yapay hiçbir besin takviyesi kullanmıyorum… Sadece kışları hastalıklara karşı multi vitamin ve antrenman yoğunluğu nedeni ile magnezyum kullanıyorum onun dışında hasta olduğumda antibiyotik bile kullanmamaya çalışıyorum...”

İkinci önemli husus uyku, iyi dinlenme olmadan iyi antrenman olması mümkün değil. Akşamları minimum 6,5 saat ve öğleyin 45 dakika – 1 saat arası bir şekerleme yapıyor. Bu öğle arası dinlenme çok değerli diye ekliyor.

Antrenman ise yıllık periyotlama içinde genel olarak yarışa iki ay kalana dek uzun aerobik antrenmanlarla devam ediyor. Kışın hafta en az iki kez kuvvet antrenmanına ek olarak yarım saat jogging gibi yaylanarak hafif koşu ve muhakkak yüzme yapıyor. Yüzmenin kürekte yorulan kasları gevşetme ve mobilite ile özellikle kol ve sırt kaslarının uzayıp açılması esnemesi ile ilgili önemli bir antrenman imkânı yaratıldığını söylüyor. Bu yüzden haftada en az bir kez muhakkak 45 dakika yüzme var programında. Antrenman periyotlarının hakkını vererek tam olarak yapmak önemli diye belirtiyor. Hazırlık döneminde %95 aerobik ve uzun daha sonra hazırlık periyodunda artan tempolarla program değişiyor.  Kuvvet antrenmanı ise yarış döneminde bile haftada bir olarak devam edilmeli. Artık vücut geliştirme yapan sporcular bile kardiyo antrenmanına önem veriyorlar diye ekliyor. Örnek olarak Öykü Başar’ı veriyor. Öykü hanım’ın antrenmanı içinde ergometre antrenmanları varmış. Ergometredeki drag faktörü dikkate almak gerektiğini söylüyor.

Master kürekçiler için tekne ayarı yine çok önemli yanlış ayar ve açılar sakatlık yaratabileceği gibi, yaşlanan bağlar ve değişen esneklik yapısına göre tekne ayarlarını değiştirmek gerektiğini ekliyor. Kendi bedeninize uygun olarak tekneyi en verimli kullandığınız ayaklık, dirsek ve kürek ayarları önemli.

Kürek sporunda eklemlerimiz çok aktiftir, bu nedenle doğru teknik çok önemli, teknik ile beraber  drag faktörü çok yüksek tutmak eklemlere çok yük binmesine neden olabiliyor. Bazı sakatlıklara yol açabilir. En çok görünenlerden biri tenisçi dirseği ve omuz sakatlıkları. Bunlar tendon sakatlıkları olduğu için yavaş geçer, mümkünse antrenman çıkışı kullanmak için yanınızda buz uygulaması yapabileceğiniz bir paket taşımanızı tavsiye ediyor. Tabii yine beslenmenin önemi burada önemli kemik suyu, paça çorbası gibi anneanne reçetelerini kullanmayı salık veriyor kendisi.

Gençlikte beden çok hızlı kendini toparlıyor ve yeniliyor ama master sporcularda süreler daha uzun bu nedenle yarış hedeflerini koyarken ikinin üzerine çıkılmasın diye belirtiyor. Kendisi hedef olarak iki zirve yapacağı dönem olarak uluslararası yarışları seçiyor.

Fatih Örer - Balkan Şampiyonasında Genç Milli Takımımızla 
2018 Bulgaristan Filibe

Küreğin ülkemizdeki gelişimi iyi yönde fakat o da gençlerin erken dönemde sporu bırakmalarından dolayı üzüntü duyuyor. Özellikle kürek sporu geç özelleşilen ve 30 lu yaşlarda esas zirvelere ulaşılan bir spor. O yaşlarda hala takımlarda yapabilecekleri çok görev varken sporcuların erken vedasından üzgün. Yakın zamanda Avrupa ve Milletlerarası Şampiyonluğa ulaşan Voleybol Kadın takımı kaptanımızın 37 yaşında olması ve her zaman ilk altı içinde sahada görev yapmaya devam ediyor olması çok önemli bir örnek. Olgunlaşan sporcuların takım teknelerinde lider olarak spora devam etmeleri çok önemli diye belirtiyor. Yine 2019 yılında 40 yaşında olan James Cracknell’in Cambridge 8 tek takımında forma giyerek Oxford’a karşı kürek çektiğinin örneği var. Ancak bizde de gelişiyor, spor kültür olarak yaygınlaşmaya başlıyor. 25 yıl önce bir – iki kişi gittiğimiz yarışlarda bu yıl Euromaster Regattada 40 kişi idik ve Münih’te bir oba gibi olmuştuk diyor.

Fatih Örer Ailesi İle
Dünya - Sude - Fevziye ve Fatih Örer

Fatih abinin karavanı merkezinde iki yıldır güzel bir beraberlik yaşıyor master kürekçiler. Bu yıl çok daha fazla sporcumuz bu yarışlardan madalya ile döndü. Bunlar gelişen sporumuzun göstergeleri. Ülkemizde de ilerleyen yıllarda spordan erken kopmaların azalacağını ümit ediyor. Fatih Örer’in iki evladı Dünya (basketbolcu ve kürekçi)  ve Sude (Yüzücü)  her ikisi de iyi sporcular ama onlarda bu kervanda erken veda edenlerden. Her ikisi de milli olmuşlar ama hayat ve eğitim şartları ülkemizde hala sporla çok el birliği yapamıyor.

Fatih Örer’in en büyük sırrını ise sona sakladım. Tüm bu hayat organizasyonu içinde onun en büyük ekip arkadaşı Fevziye Örer. Fevziye Örer Türk Kadın basketbolu’nun en önemli ilk isimlerinden biri ve o karavanın etrafındaki hayat içinde sadece Fatih Örer’in değil diğer kürekçilerinde zaman zaman akıl hocası, psikoloğu, moral desteği ve hatta menejeri. Dağılan evliliklerin onun yanında yeniden yeşerdiğini, içe kapanık çocukların hayata katıldıklarını gördüm. Tüm bu sırların yanında Fatih Örer’in yaşamını sürdürebilmek için Fevziye Örer olmazsa olmaz bir karakter. Master oba karavanının etrafındaki kraliçe arı kendisi. Yazının başında Fatih Hocamızın dediği gibi işin %70’i psikoloji.

Fatih Örer Altın Madalyası ile eşi Fevziye Örer Kutlarken
Fransa, Liborne - 2022 - World Rowing Master Regatta

Fatih Örer, eski master kürek sporcularıyla birlikte kürek sporunu geliştirip yaygınlaştırmak için MASKUDER’i 2019 yılında kurdular. Bu dernek Ankara, İstanbul ve Zonguldak Gülüç’te çeşitli etkinlikler yaptı. Yine bazı projeleri var. Sabırsızlıkla bekliyoruz.

Bir ömür teknede kürek çekerek geçtiği için sonsuz sayıda anısı var Fatih Örer’in…Onları dinlemek için Fatih Örer’in yarış yerindeki karavanının etrafında toplanmanız gerekli… yarışçı olmasanız da seyirci olarak gelin. Bu anıt sporcu ile sohbet, yaşam boyu direnme ve ayakta kalma motivasyonu için sizlere çok şey kazandıracak.