ÜRETMEK SEVGİ İSTER

Mert Gözüküçük Antrenmana Hazırlanırken

Kürek sporu pandemi sırasında popülerliği birden patlama yapan bir doğa sporu olarak ön plana çıktı. Mert Gözüküçük Bey’de bu dönemde kürek sporu ile tanışıp sevenlerden biri. Ama sevmekle kalmayıp bu spora üreterek katkı sunan bir kürekçi. Muhtemelen bu sporda kendisi ile en geç tanışanlardan biri olabilirim. Alibeyköy barajına kürek çekmeye geldiği vakit sürekli olarak teknik malzemeler için  iyileştirmeler yapmak üzere zihnini kullandığına şahit olmuştum. Baraj kenarındaki iskele nasıl daha iyi olur diye ürettiği fikirler, kürekleri bir seferde taşımak için yaptığı bir aparat, tekneyi göl kıyısında bıraktığı zaman emniyete almak için düşündüğü hafif taşınabilir pek çok malzeme. Yıllar süren çalışma hayatım içinde üreten ve üretmek isteyen her insana müthiş saygı duydum. Çünkü malum bizim memleketimizde bitmeyen ekonomik tsunamiler var. Tam şimdi sermaye birikimi oldu artık nihayet markalarımızla yer alabileceğiz derken gelen krizlerle sanayicilerimizin önü kesilir ve krizler sermaye birikimlerini eritir. Böyle dalgalı havalarda kürekçilik zordur. Kuvvetli basiret ve sıkı disiplin yetmez biraz da motivasyonunuzu teşvik edecek, yolunuzu açacak sistemler gerekmektedir. Yılmadan üretmeye devam edebilen Mert Bey gibi üretken bir insanla tanışmak gerçekten müthiş mutluluk verici oldu benim için.

Resim 1: Araç Üzeri Kürek Taşıma Aparatı

Resim 2: İki Çift Kürek Taşıma Aparatı

Ama Mert Gözüküçük en çok deniz kürekleri için yaptığı oturak (koltuk) ları ile tanınıyor. Adıyaman maratonuna gittiğimizde bir takımın yanında bir valiz oturak taşıdığını görmüştüm. Çok şaşırmıştım. Geçen hafta Gülüç’teki mastır kürek yarışlarında da benzer biçimde tekne getiremeyen takımların çantalarında oturak taşıdıklarına şahit oldum. Kullananlar sadece sağlık ve konfor değil aynı zamanda performanslarının da bu oturaklarla arttığını belirtiyorlar. Bu hikâyenin gerçekten kürek sporu adına değerli olduğunu düşündüğüm için paylaşmak istedim sizlerle. 

Resim 3: MG Oturakları Detay Çizimleri

Mert Bey Yıldız Teknik Üniversitesi Endüstri Mühendisliği mezunu, ailesinin plastik enjeksiyon kalıp üreten ve özellikle küçük ev aletlerinde uzman bir firması var. Kendisi de lise çağlarından beri işin mutfağında yer almış. Okulda aldığı teknik çizim derslerini zaman içinde aldığı başka eğitimlerle de ilerletmiş. “Üretmeyi çok seviyorum…” diye belirtiyor. “…Bir ürünü zihinde tasavvur edip, çizim halinde oluşturduktan sonra onu ortaya çıkarıp işlev kazandığını görmek müthiş mutluluk verici. Tıpkı çocuğunuz gibi oluyor…” diye belirtiyor. 

Gerçekten üretebiliyor olma mutluluğu sağlıklı ömrü uzatan bir unsur. Tüketen tarafta kalmak ise geçici hazlar peşinde koşulan bir çeşit bağımlılık yapan ve uzun vadeli mutluluk getirmediği için sizi daha fazla tüketici hale getiren tuhaf bir kısır döngü, hatta kendinizi dengeleyemezseniz hastalık yapan bir durum. Alışveriş koliklik herhangi bir madde bağımlılığının bir çeşidi olarak sınıflandırılıyor. Bunun ötesinde, kullanılmayıp atılan ve gereğinden fazla tüketilen plastiklerin okyanuslarda adacıklar oluşturduğu gibi felaketleri de her gün duymaktayız. Daha da ilerisi insanın kendini ürünleştirip kişiliğini veya ruhunu tüketmesi veya aşırı çalışıp hep kazanan tarafta olma kaygısının üretme kaygısının önüne geçip tükenmişlik sendromuna yol açması gibi kötü neticeler duyuyoruz. 

Bunun cevabı "..hadi hiç tüketmeyelim ..." demek değil tabii. Çünkü üretimin ana motivasyonu her zaman taleptir. Seri üretim yapabilmek için ise belli bir miktarın üzerinde talep şart çünkü anahtarla tesis kapısı açmanın maliyeti (sabit maliyetler) var. Somut nesnel ihtiyaç ile oluşan talep karşısında oluşan üretim çok farklı bir değere sahip. Günümüz tüketim toplumlarında gerçekten ihtiyacımız olmayan pek çok şeyi algımızla oynandığı için satın alma yönünde motive oluyoruz. Bunlar karşılıklı ne üretene ne tüketene çok verim vermiyor. Bu mevcut ekonomik düzenin Greta Thunberg gibi gençler çoğalırsa belki de değiştiğini göreceğiz ve yine gerçek ihtiyaç kaynaklı talep ve bunun karşılığı yapılan üretim zamanları gelirse, dünya daha yaşanılır bir yer haline gelecek belki, kim bilir? 

Mert Bey’in kürek üzerine bir şeyler üretme motivasyonunun nereden kaynaklandığını merak ediyorum.” İhtiyaç ve yapabiliyor oluşum...” diye yanıtlıyor. 

Resim 4: Kürek Oturakları

Kendisinin 18 yaşında önceleri kilo alabilmek ve güçlenmek için başladığı spor, hayatının vaz geçilmez bir parçası haline gelmiş. Bir cross fit etkinliği sırasında tanıştığı kürek, doğa sporu olarak açık havada yapılan bir performans ve yarışma sporu olarak kendisi için cazibeli olmuş. Ama küreğe tam başlayabilmesi Pandemi devam ederken gerçekleşebilmiş. 2020 Temmuz ayında farklı tek çifte deniz küreklerinde performansının çok farklı gerçekleştiğini görünce, konunun güç ve tekniğin yanı sıra malzeme kaynaklı olduğunu da fark etmiş. Vira Kürek Kulübünün talebi ile önce ay yapmak üzere tasarım yapmışlar ve kalıbın maliyeti kadar üretim gerçekleştirmişler. 

Daha sonraları kürekçinin sonsuz arayışı olan daha iyi kürek çekme arayışları arasında mastır duayen kürekçilerimizden Fatih Örer’in ayaklıktaki topuk ve oturak arasındaki yüksekliğin olması gerekenden az olduğu tespiti üzerine oturakları yükseltmek üzere tasarımlara başlamış ve bugün ortaya herkesin peşinde olduğu oturak tasarımı çıkmış. Bu üretim gerçekten çok değerli çünkü gerçek bir ihtiyaçtan kaynaklı ve talebi giderek büyüyen kürek sporu için önemli bir imalat ürünü. Şimdilerde oturaklar için tekerlekte üretilmeye başlandı. Yedek malzemeler de tekne üretimi kadar kıymetli. Teknenin gövdesi büyük ve görsel olarak hafızanızda daha çok yer kaplıyor. Ama minik tekerleğin biri erise veya ay açınız yanlışsa kürek çekmek çok zorlaşıyor. Kendi küçük önemi büyük detaylar. Detaylarda kıymetli olan hayatımız. 

MG Oturak Tersten Görünüş ve  Kendi Üretimi Tekerlekleri ile

Mert Bey’in kendi hayatında önemli bir prensip var. Hobisi ile iş hayatını karıştırmak istemiyor. Kürek sporunu hayatının önemli bir yerinde keyif ile yapmaya devam etmek istiyor. Eğer bunun imalatına öncelik verirse, kürek çekmekten alacağı keyif azalabilir düşüncesi ile bu bilgi ve üretimi yanında birlikte çalıştığı eski bir kürekçi ve taze bir makine mühendisi olan Miraç Alkaya’ya devrediyor. Bu güzel üretime ulaşmanın yeni yolu önümüzdeki dönemde Miraç Bey’den geçecek. 

Tabii benim bitmeyen sorum ne zaman olimpik kürek teknesi üretebiliriz. Perçin’in hikayesini dinlerken dirsek yapımı ile ilgili teknolojinin o dönem 70’lerde eksik olduğunu dinlemiştik. Bugün artık teknik ve malzeme olarak hiçbir eksiğimiz yok. Ancak Mert Bey’e göre hala bu ekonomiyi verimli döndürecek yeterli talep piyasada oluşmuş değil. Perçin’in hikayesinde devlet destekli oluşturulan piyasa, devlet elini çekince çökmüş idi. Perçin’de devrim arabaları veya Bandırma Füze Kulübünün hikayesine benzer biçimde yarım kalmış hayaller olarak tarihe geçmiş idi. Bir deneme için daha sanırım gerçekten piyasanın olgun biçimde oluşması gerekecek. 

Olimpik Tekne piyasası bazı yurt dışı raporlara göre global bazda yılda %4,5 büyüyen bir piyasa. Ancak belli markalar zamanında gereken keşif ve yenilikleri yapıp bu butik ve niş piyasayı ellerinde tutuyor görünüyorlar ve pazar yapıcı olarak yeni imalatçılarla paylaşmak istemeyecekleri kadar dar olduğunu düşünülüyor. Deniz Küreği’nin ise önü daha açık çünkü dünyamızın %75’i deniz ve her geçen gün bu yeni branş popülerleşiyor. 

MG Tek çifte Antrenmanı Alibeyköy

Olimpik Tekne üretimi için elimizde iki temel dar boğazımız var. Birincisi olimpik teknede henüz yeterli sayıda kürekçi yetişmiyor. İkincisi tabii geriden gelen ülke olduğumuz için küresel olarak %4,5 büyüyen pastaya talip olurken bu piyasada eskiden beri yer alan önemli markaların gerisindeyiz. Öne geçebilmek için bambaşka bir inovasyon geliştirip bu ar-ge çalışmasına yatırım yapacak önemli bir sermayedar bulmak gerekecek. Bir piyasada eğer lider alfa değilsen domestik takipçisin .Ülkemizdeki hemen diğer tüm sektörlerde olduğu gibi ve bu durumda tüm dümen suyundan, tüm bozulan hava ve su şartlarından en çok bizim etkileneceğimiz gerçeğini görmekteyiz. 

Öncelikle “Hayal Rotamıza” olimpik tekne yapımını koyabilmek için daha çok olimpik kürekçi yetiştirmeliyiz. Bu hepimize düşen bir görev. Diğeri içinse belki biraz da hayalperest , inovatör yetiştirmek gerek, iş hayatım sırasında sermaye ve kredinin çok sağlam projeler için bulunabildiğini görmüştüm. Biraz daha hayal etmeye devam … biraz daha bu rotada kürek alabiliriz bence, çünkü üretemezsek hep takipçi, hep başkasının kurallarını koyduğu oyunlarda hırpalanan olmaya devam edeceğiz. 

Ancak gerek kürek yapımı gerek bu plastik tamamlayıcı aksamların yapımlarının çok çok önemli gelişmeler olduğunu ve yollarının açık olacağına inanıyorum. Biraz daha fazla inanırsak kendimize neden olmasın? Bu uğurda hayal eden, tasarlayan ve bize ulaştıran Mert Gözüküçük ve onun gibi üretmeyi seven herkese çok çok teşekkürler. Hayal Rotamızda üretme mutluluğu doldursun palalarımızı …