ROL MODELLER (KADIN KÜREKÇİLER 38)

Bir çok kürek sporcusu, bu spora ya ailesinde kürekçi olduğu veya evin yakınında kürek sporu ile uğraşılan bir kayıkhaneye yakın olduğu için başlamış ve sanırım böyle de devam etmekte. Tabii bir futbol gibi, bir teneke kutu veya sıkıştırılmış kağıttan top yapıp sokak arasında oynamak kadar kolay ulaşması mümkün değil. Öncelikle debisi makul bir su kenarında olmanız şart. Suyun üzerinde yapılan böyle bir spor olduğunu da fark edebilmek gerekiyor. Bu iki kıstasın en çok bir araya geldiği yer İstanbul Boğazı ve İstanbul'un Kalamış koyu, daha sonra kürek sporunun Cumhuriyet'in kuruluşu ile diğer illerimize yayılmış olduğunu görüyoruz. Anadolu Hisarı Kürek Kulübü'de böyle yıllarca kürek sporuna sporcu yetiştirmiş eski kulüplerimizden biri. Bu hafta yine buradan yetişen eski kürekçilerimizden ve kadın hakemlerimizden biri olan Şebnem Togay ile Göksu deresinin yanında oturuyor ve sohbet ediyoruz. 

Şebnem Togay Yıldız Kadın Tek Çifte 1990-1991

Şebnem Togay'ın ailesinde çok kürekçi var. Amcaları Taner Tokay, Gürtan Tokay ve Sevindik Togay hepsi Anadolu Hisarı Kürek sporcuları, Şebnem Hanım'ın babası ayrıca bir dönem Anadolu Hisarı İdman Yurdunda yöneticilik ve kürek şube kaptanlığı yapmış. Ailece bu spora katkıları çok. Şebnem Hanım henüz 40 kg 13 yaşında bir çocukken okul tatilinde ilk günden tek çifte teknede başlıyor kürek sporu ile uğraşmaya. Kendisi başlayınca peşi sıra arkadaşlarını da özendiriyor. Kısa sürede bir dört çifte takım oluyorlar. antrenmanları dümensiz tekne ile yapıp, ilk girdikleri İstanbul Şampiyonasına dümenli bir dört çifteyle girmek genç yaşta çok değişik bir tecrübe oluyor. İlk defa hamlada dümen tutan Şebnem Hanım tüm parkuru zig zaglarla gelmiştik diye hatırlıyor. Böyle hatıraların en güzel yanı tabii hayatla ilgili çıkardığınız dersler en önemlisidir ama onun yanı sıra sizi çocuk ve genç yanınızla, kendinizle arkadaş kalmanıza, kendinize tutunmanıza bir dal olmasıdır bence. Gençken tebessümle hatırlamadığınız şeyler, yaş ilerledikçe kahkahalarla hatırladığınız sizi hayata bağlayan anılar olur. 

Türkiye Kubası Büyük Kadınlar İki Çifte Birincisi -1996 (Aylin Hanım ve Şebnem Hanım)

Aşağı yukarı üç yıl kadar sonra Anadolu Hisarı'na Boruya Bethowa antrenör olarak geliyor. Ekibin yaşıda 15-16 yaş ortalamasına ulaşıyor. Artık antrenmanlara ağırlık ekleniyor. Boruya Hanım Şebnem Hanım ve arkadaşı Aylin Hanımı iki tek ekibi olarak ayırıyor. Boruya ekibe, ekip Boruya'ya inanıp güveniyor ve aynı yıl iki tekte hemen şampiyon oluyorlar. Ertesi yıl dört tek ekibimiz geçilmez bir ekip olmuştu diye anlatıyor Şebnem Hanım. En yakın rakibimize 30 saniye fark atarak kazanıyorduk. Tüm kadın kupalarını biz kazanmaktaydık. Adeta bir kadın kürek kulübü gibi olmuştuk diye anlatıyor Şebnem Hanım. Bir süre sonra sporculuğun yanında antrenör yardımcılığına da başlıyor. Hatta Boruya Hanım başka takıma transfer olunca küçüklerin antrenörlüğünü de yapıyor. Onları Fethiye ve Ankara yarışlarına hazırlayıp, kendi genç olmasına rağmen takım sorumluluğunu alıp yürütmeyi başarıyor.

1990-1991 Anadolu Hisarı Dört Çifte Kadın Takımı (Aylin-İlknur-Fulya ve Şebnem Hanımlar)

Marmara Üniversitesi Antrenörlük bölümünde okurken bu sorumlulukları devam ediyor, bir yandan babasının yanında çömlek atölyesinde de çalışıyor. Fransa Nantes'ta düzenlenen üniversiteler arası yarışlarda sekiz tek ekibinin dümenini tutuyor Şebnem hanım. Bu yarışlarda Fransa'da 500 metre yarışlarında ikinci ama 1000 metre yarışında birinci gelmişler. Hala aynı gururlu ışıltı gözlerinden okunuyor. Aynı dönemde Fenerbahçe'ye transfer oluyor Şebnem Hanım, ancak iki yıl boyunca Anadolu Hisarındaki kadar iyi bir ekip uyumu yakalayamadığını söylüyor. 

Anadolu Hisarı Dört Tek Kadın Takımı Kupalarıyla (İlknur - Burcu - Neslihan - Şebnem Hanımlar)

Hakemlik belgesini de aynı yıllarda almış. Hakemlik mi sporculuk mu daha keyifliydi diye merak ediyorum. Her ikisini farklı değerlendirdiğini öğreniyorum. Sporcu iken yapılan hata sporcuyu bağlarken, hakemken yapılabilecek bir hata tüm camiayı bağlıyor. Bu nedenle hakem olmanın sorumluluğu daha fazla diye belirtiyor. 

Anadolu Hisarı Kadın Kürek Takımı antrenörleri Boruya Bothewa- Dönemin Gazete Kupürü

Şebnem Hanım antrenörlüğü meslek olarak yapma fırsatı bulamayınca meslek olarak başka alanlara yönelmiş. Şu an hem çömlek atölyesi devam ederken, hem de film ve dizi prodüktörlükleri yapıyor. Hemen şöyle romantik ve ruha dokunan bir kürek filmi hayal ediyorum. Şebnem Hanım'da iyi senaryo lazım diye vurguluyor. 

Marmara Üniverstesi Erkek Sekiz Tek Takımı - Dümende Şebnem Togay 1997-1998

Kendi sporcu iken antrenörleri olan Boruya ve küçükler takımının antrenörken yarış yerlerinde sık sık hakem kulesine çağrıldığında Nilüper Hanım ve Elizabet Hanım gibi eski hakemlere gıpta ederdim. Onlar bize rol model olmuşlardı diye belirtiyor. Genç sporcular için bu spora aidiyette rol model alabileceğiniz kişiler çok önemli diye belirtiyor. Antrenörler, kıdemli sporcular ve hakemler hepsi birer rol modeller ve sporu öncelikle sevdirmeleri gerekiyor diye belirtiyor. İnsanları gençleri küstürmemek önemli, bu da onların emeklerine değer verip ilgi göstererek oluyor. Madalya başarısı tek kıstas olmamalı. Uzun solukta bu verimli bir sonuç getirmiyor. Boruya Hanım bizim rol modelimizdi ve ondan öğrendiğimiz en değerli şey disiplin ve değer yargısı idi diye ekliyor. Bu yaşam boyu el attığımız şeylerde bize çok katkı sağladı. 

1997 Vizyon Dergisi 

Kürek sporu erkek egemen kaldı oysaki kadının olduğu yerde daha sistematik düşünce vardır. Bu da tüm sporu daha iyi yerlere taşıyacak bir güç olarak katkı sağlayacaktır diye belirtiyor. Bir diğer konuda hırslarını yanlış kullanan antrenör ve yöneticiler yarar yerine zarar veriyorlar diye belirtiyor. Bu karakter sağlamlığının gelişmesi aslında doğru rol model olacak antrenörlere bağlı olarak gelişiyor .

Kadın küreğinin gelişmesi için neler yapmak gerekiyor? sorusuna Şebnem Hanım şöyle yanıtlıyor. Federasyonun öncelikle kadın sekiz tek yarışını programa koyup açması gerekiyor diye belirtiyor. Gerekirse önce karma kulüp takımları ile bile başlanabilir. Alt yapı kulüplerinin katkıları çok önemli. Kadın antrenör ise kadın sporcular için en önemli nokta. Muhakkak kadın takımlarının kadın antrenörlerle çalışması gerekiyor diye belirtiyor.  Sporcuyu tanımak, sporcuya inanmak ve güvenmek çok önemli. Boruya Hanım bize inanmıştı böylece biz de kendimize inandık ve çok başarılı olduk. Başarı geldikçe kadınların kendilerine inançları da artacak ve kadınlarda gelecek başarılar, sevdiğimiz bu sporu her alanda ileri taşıyacak diye belirtiyor. 

Bu blogda kürek sporunun peşini bırakmamış çok sayıda kadın kürekçi ile görüştüm bu güne dek. Tamamı kürek sporu üzerinden hiç bir maddi kazanç sağlamıyordu ve tamamı bu işi saf bir aşkla yapıyorlar. Tamamı kürek sporu için kadın genç sporcular için gerçek rol modeller. Şimdi ben hepsini bir araya getirme hayali kuruyorum. Bu hayali hayalperest olarak değil, hedefe koymuş olarak düşlüyorum ve parmaklarımla dokunmak üzere çok yakınımda hissediyorum.