BAŞARMAK İÇİN ÖNCE İNANMAK - KADIN DÜMENCİ OLMAK (KADIN KÜREKÇİLER 35)

 Bu hafta sizlere gencecik bir dümenci hanımı tanıtmak istiyorum. Fatmanur Tuana Yıldız. Onunla ikinci evim diye tabir ettiği Galatasaray Kayıkhanesinde buluşuyorum. Tuana Hanım'ın spor hayatı yüzme sporu ile başlamış, daha sonra 13 yaşında okulda yapılan seçmelerde kürek sporu için seçilmiş.  Çifte kürek ile başlamış, ancak "...yeterince güçlü olamadım..." diye anlatıyor. Hem küreği bildiği, hem düşük kilolu oluşu nedeni ile antrenör onu dümene oturtmaya karar vermiş. Önceleri master sporcuların teknelerine dümen tutmaya başlamış. "...İlk zamanlar çok zorlanmıştım..." diye anlatıyor.

Genç Milli Dört Tek Takımımız Madalyaları İle, İtalya Varese, Mayıs 2022

Dümenci teknenin raftan alınıp antrenmanın tamamının yapılıp sonra tekrar rafa kaldırılana kadar olan süreçte tüm talimatları veren kişidir. Teknenin adeta komutanıdır. 13-14 yaşında bir genç kızın kendinden hem yaşça hem tecrübece büyük olan master sekiz tek takımlarında otoriter olarak talimat vermesi elbetteki çok zor. Ama Tuana Yıldız böylelikle tecrübe kazanmaya başlıyor. 

GALATASARAY GENÇ SEKİZ TEK TAKIMI VE TUANA YILDIZ YARIŞ ÖNCESİ

Ekipteki diğer herkesten aşağı yukarı 30 kg daha az kilolu, boyca 30-40 cm kısayken üstelik kürekleri siz çekmezken daha güçlü, daha tempolu kürek çekmeleri için ekibi motive etmek kolay olmasa gerek. New York Times 1 Ağustos 2022 tarihli sayısında ABD 8 tek milli takımının kadın dümencisini şöyle tarif etmiş. "...Kürek takımında en küçük beden otoritenin sesine sahiptir. .." . O teknede gidilen yönü gören tek kişidir dümenci ve tüm gücü yaratan takım onun gözleri ve dümen tutuşu ile yönü bulacaktır. Bu yüzden tüm takımın güvenini kazanmış olmak dümenci için çok önemlidir. Teknede zaman zaman antrenör gibi, eğitmen gibi olması gerekir. Tüm yarış stratejisine hakim olmalı ve ekibi senkronize tutabilmelidir. Birbirinden farklı yapıdaki tüm ekibi oluşturan kişileri motive tutması gerekir. Kendi heyecanınıda makul düzeyde tutması ve yansıtması gerekir. İşte belki de en zoru bu olsa gerek. 

AVRUPA GENÇLER ŞAMPİYONU DÖRT TEK DÜMENCİLİ EKİBİMİZ
MADALYA KÜRSÜSÜNDE , İTALYA , MAYIS 2022

Tuana Hanım antrenmanlarda dümende oturduğu gibi bazen de takım antrenörü ile botta takım çalışmalarına katılıyor. Kışın soğuğunda özellikle az hareket edip rüzgara maruz kalmak hiç kolay değil. Botla tekne ve antrenman takibinin yanı sıra aynı zamanda çekilen antrenman videoları üzerinden de takımla birlikte çalışıyor Tuana Yıldız. Yarış zamanı yarışın tüm stratejisini çalıştığı gibi tüm zihinsel antrenmanı yapıyor.  Dümenci için mental sporcudur diye tarif edilmiş pek çok yerde. Bir yandan antrenörlük sınavlarına hazırlanıyor, bir yandan nasıl eğitmen olunur eğitimi alıyor. 

Tuana Yıldız İle Galatasaray Kayıkhanesinde 

2019 yılında ilk kez Bahar Kupasında yıldız erkekler sekiz tek takımının dümeninde yarışmış. O kadar heyecanlanmıştım ki, sanki benimle birlikte teknede titriyordu, diye tarif ediyor. O yarışta birinci geliyorlar, ardından Türkiye kupasında da birinci oluyorlar. Bu yıl İtalya'da yapılacak olan Avrupa Gençler Kürek şampiyonasında milli takımın dört tek teknesinde dümene oturacağını öğrenince yine çok heyecanlanıyor. Dört tek ve sekiz tek teknelerinde dümen farklı. Sekiz tek teknesinde dümen teknenin arka tarafındayken, dört tekte dümen teknenin pruvasında ve sporculara arkanız dönük oturuyorsunuz. Teknenin bu bölümünde yatmanız gerekiyor. Dümenicinin yanına alacağı ağırlığıda teknenin dengesi için en muntazam şekilde yerleştirmesi gerekiyor. Tüm bunlar genç Tuana için birer kaygı verici detay olsa da o ve ekibi birbirlerine çok inanıp güveniyorlar. Yarış tarihinden bir kaç gün önce ekip İtalya'nın Varese kentine varıyor. Parkur yarışlarındaki derecelerinde Avrupa şampiyonu olacaklarına inanmışlar. Şampiyon olmak için önce inanmak gerekiyor diye belirtiyor. Bir takım kendine inanıp, güvenmiyorsa birinci olamaz diyor. 

Genç Milli Dört Tek Ekibimiz Madalya Sevinci 

Yarış günü tartı kilom oldukça düşük olduğu için yanımda 7 kg ağırlık taşıyordum. Yarış öncesi tekneye inişte hakem bu ağırlığı kontrol ediyor. Sonra başlangıç yerinde  start hakemi tekrar çıkarıp göstermemi istedi. Bu düzgünce yerleştirdiğim ağırlığı çıkarıp tekrar yerleştirmek beni bir parça kaygılandırdı ama yine yarış başlangıcından önce yerleştirebildim. Yarışı birinci bitirince, takip hakemi yeniden ağırlığımı göstermemi istedi. Bu şekilde ödül iskelesine ilerliyorlar. Ödül iskelesindeki mutluluk ekibin yüzünde okunuyor. Ve ülkemizin adı anons edildiğinde tüm takım havaya sıçrıyor, tabii en yükseğe sıçrayan Tuana'nın kendisi.  

Tuana Yıldız

Erkek takımında kadın dümenci olmak nasıl bir duygu diye soruyorum? Takımın bir parçası haline gelince cinsiyetin önemi kalmıyor, ben de onlardan biri, takımın bir parçasıyım. diye belirtiyor. Harward Üniversitesi öğrenci gazetelerinden biri olan Harward Crimson 29 Nisan 2016 tarihli kadın dümencilerle ilgili "She is the man" başlıklı yazısını buluyorum ben de. Harward ağır kilo kürek takımı çoğunlukla kadın dümenci tercih ettiğini bilmiyordum, bu sayede öğreniyorum. Küçük fakat önemli diye niteledikleri dümencinin takımı ateşleyen ilham veren kişiliğe sahip önemli bir üyesi olduğunu belirtiyorlar. Cinsiyet farkının bu önemli görevde ayırt edici olmadığını bu kişiliğin ve tabii dümencinin oturacağı yerin küçük olması nedeni ile ufak tefek biri olması gerektiği daha ön planda seçmelerde. Dümenci teknede taşınan bir kum torbasından ve bir ağırlıktan çok ötede özel bir kişiliktir ve  ekibin tam güvenini ve inancını kazanmış olmalıdır. Ekipteki kürekçileri limitlerinin ötesine geçmek için zorlarken ilham verici olmalıdır. Takımı daha iyi bir takım yapan küçük ebatlı bir takım üyesidir. (makalelerin linklerini yazı sonunda bulabilirsiniz)

Herşeyden önemlisi dümenci çok iyi bir iletişim becerisine sahip olmalıdır. Yine Cornell üniversitesinin erkek sekiz tek takımının kadın dümenci tercih ettiğini öğreniyorum. Kadın dümencilerin iletişim becerileri nedeni ile teknelerinde önemli bir etki yarattığını düşünüp yazdıkları bir makaleye ulaşıyorum. Beklenmedik durumlarda daha sakin kalabildiklerini, ses tonlarını daha güven verici tutabildiklerini gözlemişler. Cornell'de ayrıca dümencilikle ilgili bir eğitim rehberi ve programı geliştirilmiş. Dümencinin başarıda çok önemli bir rolü var, bunun üzerinde çalışıyorlar.

Tuana Yıldız kadın takımlarının dümenine de oturmuş, ama kadın takımlarımızdaki takım olma duygusu erkek takımları kadar gelişkin değil onun gözlemine göre. Erkekler takımda daha kolay tek vücut haline gelirken, kadın takımlarının bu beceriyi geliştirmek için tecrübe kazanmaları gerekiyor. Takımlar halinde ekip teknelerinde daha çok tecrübe kazanmalılar ki uluslararası yarışlarda daha çok puan toplayıp daha çok sporcuyla olimpiyatlara gidebilelim.  Kadınların örgütlenme becerilerinin artabilmesi için daha çok takım sporlarında mücadele edebilmelerini sağlayabilir, böylece daha sağlıklı bir toplum olma yolunda da bir adım daha ileri gidebilmek mümkün olurdu. Sadece bu bile kadın sekiz tek takımlarının kurulması ve yarışlarının açılması için bir motivasyon sebebi aslında.

Kız çocuklarının kürek sporuna ilgisini nasıl artırabiliriz. Kürek sporuna başlayan kız çocuklarını bu sporda kalmaları için nasıl teşvik edebiliriz konusunda bir de genç ve taze görüş alıyorum ondan. Tuana şöyle anlatıyor gözlemlerini "...Kürek sporuna genellikle bir arkadaşından veya etrafından ailesinden duyan geliyor. Kızlar az sayıda başlıyor ve çok sayıda erkek sporcu arasında kalınca bu branşın daha ziyade bir erkek sporu olduğunu düşünüyorlar. Oysa kadın antrenör olsa, daha çok sayıda başlamış olsalar daha çok kalmak isterlerdi ..."diye ifade ediyor. Tuana Yıldız, kadın ve erkek sporcu sayısı eşit olarak başlanabilse kadın sporcu da daha rahat edecek diye belirtiyor.

Tuana Hanım'ın ileride gerek üniversitede gerekse çalıştığı herhangi bir kurumda kürekten kopmayacağını görebiliyorum şimdiden. Bundan sonra gideceği okullarda veya tüm kurumlarda birer kürek takımı kurma hayali var. Ona önümüzdeki yıl gireceği üniversite sınavında başarılar dileyerek ayrılıyorum yanından. Ben de kadın dümencilerimizle kadın erkek tüm ekiplerimizde daha kalabalık ekiplerde çok madalyalı günlerin hayalini kuruyorum. Türkiye'nin bir denizci ülke bir kürek sporu ülkesi olmasını diliyorum. Ama başarmak için önce inanmamız gerek.

Galatasaray Genç Takım Bir Arada Omuz Omuza 

https://hayalrotanizda.blogspot.com/2020/10/lider.html

https://hayalrotanizda.blogspot.com/2022/01/merak-istek-ve-yapabilmek-he-o.html

https://hayalrotanizda.blogspot.com/2020/04/dumenci.html

https://www.nytimes.com/2012/08/02/sports/olympics/voice-of-authority-directs-us-womens-rowing-team.html?referringSource=articleShare

https://www.thecrimson.com/article/2016/4/29/women-coxswains-on-mens-crew-teams/

https://cornellbigred.com/news/2021/3/24/mens-rowing-lightweight-impact-of-women-in-lightweight-rowing-program-spans-decades.aspx

https://www.theodysseyonline.com/amp/12-you-will-only-understand-if-you-are-female-coxswain-on-mens-team-2478286733

https://practiceadvices.com/data/advice/read/109267-can-you-get-a-scholarship-for-being-a-coxswain