SPOR KÜLTÜRÜNÜN YAYGINLAŞMASINDA OKULLARIN ROLÜ (KADIN KÜREKÇİLER 31 )

 2014 yılında yaşamıma giren kürek sporu ile beraber yeni dostlarım da oldu. Genellikle ilerleyen yaşlarda okul hayatında olduğu gibi samimi dostluklar kurmanız zorlaşır. Ancak kürek sporu yaşamıma bu eski dönemlerdeki samimiyetiyle yeni arkadaşlıklar getirdi. Kürek teknesini bir yaşam okulu gibi hayal ederseniz eğer, teknedeki ekip arkadaşınız da okul arkadaşınız gibi olur. Bir de yarış heyecanını içine kattığınızda tekne aynı okul gibi kader birliği yaptığınız sevinçte ve kederde ortak olduğunuz bir sembol oluyor ve adeta kutsallaşıyor. İşte bu hafta benim ilk iki çifte ekibim Harika Salepçioğlu Kaya'yı sizlere tanıtmak istiyorum. 

Türk Balık Adamlar Master Kürek Takımı
2016 World Rowing Masters Regatta - Kopenhag
Feza Tunç (FISA Hakemi), Serdar Kandemir, Aslıhan Dizdaroğlu, Serhat Dizdaroğlu, Harika Salepçioğlu, İlker Başyazıcı

Harika'yı zoru başarmak üzere üzerine giden insan olarak tanıdım. Her zaman hedefi, hedefe dönük detaylı planlaması olan, yaşamı ilmek ilmek örmek üzere çalışan, üreten bir kadın. Kadıköy'de bulunan Saint Joseph Lisesinin ilk kız öğrencilerinden. Saint Joseph Lisesi 1988 yılına kadar 147 yıldır erkek lisesi olarak faaliyet göstermiş bir okul. İlk karma öğretime geçilen o yıl alınan 18 kız öğrenciden biri Harika Salepçioğlu. Erkek çoğunluklu okulda bazı erkek öğrencilerin tepkileri ile karşılaşmışlar. Haftanın son günü yapılan törenlerde burası erkek lisesi diye slogan atan tempo tutan büyük sınıflarda öğrenciler olmuş. Genç delikanlılara bu sloganı attıran sosyal baskı üzerine düşünüyorum epey. Altında yatan sadece bir geleneği korumak mı? Yoksa daha farklı endişeler mi var? Bugün Saint Joseph'in artık karma bir okul olarak çok uyumlu ve mutlu bir okul olduğunu ayrıca belirtmeliyim. Öğretmenin mutluluğunu öncelik haline getirmiş. Her öğrencinin bir spor ile uğraşmasını teşvik eden kültüre sahip bir okul. 

Harika Salpçioğlu - Aslıhan Dizdaroğlu 2 çifte yarışı öncesi
Sapanca 2018

Harika, Saint Joseph Lisesi'nde iken okulda voleybol takımının kurulmasında öncü oluyor. Okulda kız öğrenci sayısı çok az olduğu için zar zor altı kişiyle bir takım oluşturuyorlar. Okulda, "...azıcık kişisiniz... ne gerek var..." demiyor ve onlara destek oluyor. 1996 yılında o tempo tutarak bilinçsizce mobbing yapan öğrencilere rağmen, liseyi birincilikle bitiriyor Harika. Sonra Fransa'da Bourgogne  Tıp Fakültesine kabul ediliyor. Doktor olmak onun çocukluk hayali. Kürek sporu ile tanışması bu okulda oluyor. Fransa'da yüksek öğrenimde haftanın bir günü spora ayrılıyor ve ders saatleri buna göre düzenleniyormuş. Harika önce aikido'yu denemiş ama sonra aikidoyu kendine uygun bulmayınca, kürek sporuna yönelmiş. 

"...Okulun kendi kayıkhanesi yoktu yakındaki bir kulüp ile anlaşması vardı ve kendi okulumuzun antrenmanı için ayrılmış bir saat dilimi bulunuyordu. Yapay bir göl ve kanal üzerinde kurulu bir parkurda antrenman ve eğitimler veriliyordu.." diye anlatıyor.

Bu önemli bir örnek model, çünkü her okulun kendine bir kayıkhane kurması zor ama öğrencilerin bir takım oluşturup anlaşmalı bir kulüpte kürek çekme fırsatının olabilmesi hem kulübün kazanması, hem öğrencinin faydalanması açısından verimli bir yol. Biz de de buna yakın bir iki örnek olduğunu biliyorum. (Bazı Lise takımları, Bilgi Üniversitesi, İTÜ ve Yıldız Üniversitelerinin böyle takımları olduğunu duydum)  Bu sporun yaygınlaşması için alternatif yollardan biri olarak diğer okullarda da yaygınlaşır umuyorum. 

Yirmi sporcu ile 4 çifte teknelerde başlayan kürek eğitimi, dersler yoğunlaştıkça sporcu sayısının azalması ile sonuçlanıyor ve bir süre sonra Harika tek kürekçi olarak kalıyor. Bu kıssadan hisse ise sene başında başlamak için 20 aday yeterli değil. Eğer sekiz tek takımları çıkarmak istiyorsak 100 e yakın adayla başlamak gerekiyor anlaşılan.

Kürek çekilen kanal dar bir kanal ve sadece yan yana iki teknenin ilerleyebildiği bir parkur olduğu için antrenör sporcuyu bisikletle takip ediyormuş. Teknik ve antrenman odaklı çalışmasını üniversite boyunca sürdürmüş. Yarışlara girmek gibi bir hedef hiç olmadı ama her Cuma yapılacak antrenmanı iple çeker ve tüm haftalık çalışma programımı buna göre yapardım, diye anlatıyor. Genel Cerrahi uzmanlığı için Paris'te Universite Versaille Saint Quentin - en Yvellines de eğitimine devam ederken de bir kürek kulübünde kürek antrenmanlarına devam etmiş, su antrenmanını kaçırdığı zaman telafi edebilmek için kendine bir ergometre bile almış . 

Harika Salepçioğlu - Ameliyat Sırasında

Kürek illa olimpik seviyede uygulanması gereken bir branş olmak zorunda değil. Yaşam kültürünün bir parçası olarak dinlenmek, yenilenmek ve sağlıklı yaşam içinde yapılabilmelidir. Bu iyileştiren bir süreç olur ve hayatın diğer alanlarındaki başarılarınızı da yükseltir diye vurguluyor. Hayatı bir maraton olarak gördüm hep diye belirtiyor. Hiç bir zaman sınavlara veya ödevlere son gün çalışmadım. Planlı ve programlı süreye yaygın olarak çalışır ve küreğe gideceğim zamandan asla taviz vermezdim diye belirtiyor. 

Harika Genel Cerrahi üzerine yazdığı tezi ile Fransa'da gümüş madalya ile ödüllendirilmiş. Bu da sanırım spor ve okulun en iyi şekilde bir arada yürüyebileceğinin örneklerinden biri. Ülkemize dönmeden önce Fransa'da genel cerrah olarak klink şefi olarak çalışmaya devam etmiş. Sadece bu sürede kürek çekmeye fırsatı olmamış. Ülkeye döner dönmez nerede kürek çekebilirim diye araştırıyor ve Caddebostan Balıkadamlar Kulübünde bizim yollarımız kesişiyor. 

Hayat arkadaşını da severek yaptığı bu sporun içinden buldu. Başarılı kürekçilerimizden Saim Kaya ile evlendi, balaylarını bile Budapeştede Dünya Masterlar Kürek Yarışlarında geçiren çift, tatil yerlerini de her zaman kano ve kürek yapılan yerlerden seçiyorlar. Kaya çiftinin geçen ay bir kızları oldu. Kim bilir belki de Duru Bebek geleceğin başarılı kadın kürekçilerinden biri olur. 

Harika ve  Saim Kaya, World Rowing Masters Regatta 2019 - Budapeşte - 2 çifte mix yarışı sırasında

Nasıl kadın küreğini geliştirebileceğiz üzerine birlikte sohbet ediyoruz. Harika her şeyden önce spor yapmanın bir sevgi olarak aşılanması ders ve sınavlarda başarıya engel değil, aksine okuldaki diğer derslerdeki başarıya destek ve yardımcı olan mecburi bir eğitim olduğunun yerleşmesi gerekiyor diye vurguluyor. Her cinsiyetten insanın bu olanağa eşit ulaşabilme fırsatı olması gerek. Bedenler sağlıklı ve sağlam değilse zihinlerde sağlıklı olamıyor. Bedenen sağlıklı bir toplum, ancak her alanda ileri gitme fırsatını yakalayacaktır. Dolayısıyla spor yapmak, su içmek gibi her yaştan her cinsiyetten insanın yapması gereken bir faaliyet. Olimpik sporcu olmadan da hobi olarak veya sadece sağlıklı bir beden için yaşam boyu sürdürülmesi gereken bir alışkanlık olmalı ve bu kültür toplum içinde yaygınlaşmalı diye vurguluyor. 

Bunu yerleştirmek için biraz ailelere ama en önemlisi okullara görev düşüyor diye belirtiyor. Beden Eğitimi dersi yerine test çözülmemesi gerekiyor. Çocukları ellerinde hızla dopamin salgılatan tabletleri telefonlar ve bilgisayarlardan acil kurtarmak ve yerine onlara üretebilecekleri hayal güçlerini geliştirecekleri ve sağlık kazanacakları hobiler edindirmeliyiz. Bir diğer önemli konuda cinsiyet ayrımsız yetiştirebilmek. "..Sen kızsın yapamazsın", ya da "kız gibi koşmak.." gibi dile ve dolayısıyla kültüre yerleşen tabirleri değiştirmek gerek. Dilin kullanımın yanı sıra, şu an yurtdışında başlayan dikkate değer bir uygulama var. Çocuk futbol takımlarını kız-erkek karma takımlar olarak kurmaktalar. 

Karma takımlar kurulması da çok güzel bir uygulama, olimpiyatlarda pek çok branşta bunun örneklerinin başladığını gördük. Kürek sporumuz da buna çok uygun,  mix yarışlar master kategoride yapılmakta belki de diğer yaş kategorilerinde de ilerleyen zamanda göreceğiz. Hayat birlikte güzel, hayat omuz omuza yürüdüğümüz bir yolculuk. Bir çok ülke bu politikaları geliştirmekte. Bizim de sanırım geride kalmadan bu konuya eğilmemiz gerekiyor. Zaten işin doğası da bu. 

Harika ve Saim Kaya, World Rowing Masters Regatta 2019, Budapeşte
Sekiz Tek (İngiliz, Rus, Türk ) Uluslararası Karma Ekip İle

Ben çocukken sokakta oyun oynardık. Doğal Yaz Okullarımızdı sokaklar. Kız erkek karışık top oynardık, bisiklete binerdik. Birbirimizi öcü olarak görmek hem kız hem erkek çocuklar üzerinde sağlıksız bir baskı oluşturuyor. Yaşam müşterek ise yetişme sürecimizde oyunlarımız, okullarımız ve sporumuzu da karma yapabilmek birlikte zenginleşmemizi, olgunlaşmamızı sağlayacak. Daha sağlıklı bedenler, daha iyi iletişim kuran bireyler ve sağlam aileler olmamızı sağlayacak. Bu da daha iyi bir Türkiye demek. 

Çocuklarımıza ve torunlarımıza, öğrencilerimize spor kültürünü vermek işin başı, bu da hem ailelere hem de eğitim politikamıza düşen bir görev. Çözümler belli, sporu çocukluktan sevdirmek, çocukları cinsiyet ayrımsız bir kültürle yetiştirmek. Çözmek için önce sorunun varlığını kabul etmek gerekiyor. Sonra birlikte yol almak için " al beraber" demek yeterli. #kürekteberaber en sevdiğim sloganımız.