KIRMIZI GÜL TAKIMI - RED ROSE CREW
Kadın kürekçilerle ilgili belgesel niteliğinde bir kitap olan "Red Rose Crew" kitabına en sonunda ulaşabildim. Kitap Amazon e-ticaret üzerinden kolayca sipariş edilebiliyor aslında, ama bedeli 12 US dolar iken kargo ücreti 50 US dolar civarı tutunca, yurtdışından gelecek bir arkadaşımı bekledim. Sonunda kitaba ulaşmak bir yıldan fazla sürdü. Bu kargo ücretleri ile ilgili makul bir düzenleme yapılmalı gerçekten. Federasyonumuzun kesinlikle tercüme ettirmesinde faydası olduğunu düşündüğüm bir klasik kitap daha.
Kitap tüm kadın kürekçilere ilham olması için 1970 lerdeki Amerika Kadın Milli Kürek Takımının hikayesini anlatıyor. Kırmızı Gül Takımı diye çağrılmalarının sebebi Dünya Şampiyonasında teknelerine moral olsun diye bir taraftarın bıraktığı gülü yarışta yanlarında taşımış olmaları. Harvard, Yale gibi Dünyanın önemli prestijli üniversitelerinde öğrenci olan bu sekiz genç kadının kendilerini ortaya koyma ve kabul ettirme hikayesi.
Kürek tüm Dünya'da çok uzun dönem bir erkek sporu olarak algılanmış ancak 1900 lerin başında kadınların da sporcular olarak yer aldığını görmeye başlıyoruz. Ancak ciddi anlamda yadırganmaya devam ediyorlar. Gerçekten kadın olup olmadıkları bile sorgulanacak kadar. Amerika ise özellikle kadınları ilgilendiren pek çok konuda olduğu gibi her zaman geriden geliyor tabii.
O dönem ayrı soyunma odası olmadığı gibi duşları bile kullanmalarına izin verilmiyor. Tabii ki daha eski tekne ve küreklerle çalışmalarını sürdürüyorlar. Çünkü kadın küreği erkeklerin gözünde acayip bir durum gibi algılanıyor ve yatırım gereksiz görülüyor. Bu takım ise müthiş işler ortaya çıkarıyor. Katıldıkları tüm uluslararası yarışlarda Amerika erkek takımlarından daha başarılı oluyorlar. Ve Dünya Şampiyonasından madalyaları ile döndüklerinde yine bir kollektif hareketle hakkettikleri soyunma odası ve banyo taleplerini sürdürüyorlar. Başarılı sonuçların ardından ispat ettikleri atletik becerileri ardından eşit çalışma koşullarına ulaşmaya biraz daha yaklaşıyorlar. Günümüzde artık soyunma odası sorunu kalmadı ama eşitlik hedefine de ulaşılmış değil ne yazık ki.
Türkiye'de durum nedir? Ülkemizde de o tarihlerde kadınlarda kürek sporcusu var. Çok daha eskisinde de var. Prof Dr. Zehra Toska'nın arşivinde 1908 tarihinde Moda'da düzenlenen kürek yarışlarında tek çifte kürek yarışını kazanan Matmazel Mevis Mavehin'e rastlıyoruz. O dönemde İngiliz ve Fransız göçmenler en çok Moda bölgesinde yerleşmişler. Bu nedenle burada kürek sporunun yapıldığını biliyoruz. 1913 tarihli 42 sayılı Donanma Mecmuasında Yavuz zırhlısının top atışı ile başlayan aynı bölge de yarışlar var. Kadınların dümen tuttuğu yarışların fotoğraflarına rastlıyoruz.
 |
| Prof.Dr. Zehra Toska Arşivinden |
 |
| 1913 Moda Kürek Yarışları |
Daha sonra Cumhuriyet kurulunca Atatürk yarış teknesi yapımı için Macaristan'dan tekne ustaları getiriyor ve bu sporun yaygınlaşması için tüm sahil kentlerimize bu tekneleri göndertiyor. Kendisinin de Florya'da kürek çekerken pek çok fotoğrafı ve Anıtkabir'deki özel eşyaları arasında bir ergometresi olduğunu biliyoruz.
İlk kadın kürekçilerimizle ilgili 10 Kasım'da Vira Kürek ve Prof.Dr. Selim Yalçın'ın hazırladığı sunumda çok fotoğrafa rastladım. Seyretmeyenler için linki yazı sonunda paylaşıyorum. 1936 yılında Türkiye'de Kadın kürek takımlarımız var. O dönemin efsane kadın kürekçileri Nazlı Yar ve Nimet Hanyalı . Umarım bu hanımlar adına bizim de verdiğimiz kupalar olur. Onlar da bizim Kırmızı Güllerimiz.
 |
| Nimet Hanyalı Tek Çifte Kürek Teknesi Antrenmanında İstinye |
 |
| 1955 Türkiye Şampiyonu, Galatasaray Kadın Takımı |
Bugüne geldiğimizde soyunma odası sorunu kalmasa bile tekne problemleri hem erkek hem kadın kürekçilerimiz için devam ediyor. Kadın kürekçilerin hala iyi bir tekneyi hakketmek için erkek sporculardan daha fazla çalışması gerekiyor. Bunun tek çaresi ekonomik olup olmadığına bakmadan kendi teknelerimizi yapabiliyor olmamız. Deniz Küreğinin ulaşılabilir hale gelip yaygınlaşmasının en önemli nedeni deniz küreği teknelerinin yurt içinde yapılabiliyor olması. Olimpik, durgun su teknelerinin yapımı da son derece mümkün. Artan döviz ve zorlaşan ithalat koşulları bizi bunu yapmaya mecbur kılıyor. Ülkemiz her türlü tekne yapımında Dünya çapında başarılı zaten. Durgun su teknesinin de yapılması son derece mümkün. Ve ben inanıyorum ki, bir kürekçi hedefi belirlediyse, kerterizi de doğru aldıysa pes etmeden varış çizgisine ulaşacak gücü bulur.
Biz kadınlara düşen görev, daha çok kadını kürek çekmeye motive etmek, kız çocuklarının sporu bırakmamaları için onlara destek olmak. Kürek çeken kadınlarımız lütfen pes etmeden ve of demeden bırakmadan devam edelim. Sekiz tek kadın takımları kurulmadan, kadının hayata daha fazla katılımcı olmadan ilerlemesi mümkün değil. Bizden önce başlayan kadının var olma mücadelesindeki bayrağı alıp ileriye taşımamız gerekir. Geçmişte soyunma odası için mücadele verilmiş, bugün sekiz tek kadın takımlarının kurulması gündemimiz. Ben bu blogda bayrağı taşıyan örnek kadınları sizlerle paylaşmaya devam edeceğim.
Tokyo olimpiyatlarında pek çok branşta (okçuluk, su balesi vs) gördüğümüz kadın ve erkek birlikte kurulan miks takımlar çoğalmıştı. Çok yakın zamanda olimpiyatlarda kürekte de miks yarışlar olacaktır. Hali hazırda master kategoride bu miks yarışların düzenlendiğini biliyoruz. Çünkü hayatta omuz omuza birlikte yol alınır. Çünkü ancak omuz omuza cinsiyet ayrımcılığı son bulabilir. Heforshe (erkeklerle kadınların birlikte omuz omuza verme hareketi) bu sebeple önemli bir harekettir. Bu konu ile ilgilenenler için özellikle erkeklerin bu mücadelede kadınların nasıl yanında yer alacakları ile ilgili olarak, GQ dergisinin pod castlerini dinlemenizi ayrıca öneriyorum. Yazı sonunda linklerini bulabilirsiniz.
Daha iyi bir Dünya için Birlikte kürek çekeceğiz. Şimdi...
Atatürk ve Kürek Sporu Sunumu, Vira Kürek ve Prof.Dr. Selim Yalçın
https://open.spotify.com/episode/7atlWLsvyRMoPKkJbJJFf2?si=WKtT7jutQlyPy8XsvirMVQ
https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1660031
http://www.donanmatarihi.com/donanma-mecmuasi-42/
Yorumlar
Yorum Gönder