KENDİNE YENİLMEZ OLMAK - KADIN KÜREKÇİLER 8
Kısıtlamaların son haftasında bir görüntülü görüşme ile daha eski ama hala master yarışlarına katılan kadın kürekçilerimizden Azra Deniz Kızılkaya ile sohbet ettik. Deniz'in kürek sporuna başlama motivasyonu bugüne kadar tanıştığım kürekçilerden çok farklı. Çocukken altı yıl baleye devam ediyor. Ortaokul ve lisede Türkiye'de popülerleşen basketbola devam ediyor. Bir Boğaz çocuğu olarak iyi yüzmeme rağmen, ailemin su sporlarına karşı emniyet ile ilgili endişeleri vardı. Lise yıllarında kürek sporuna başlayan hayranlık bu endişeler nedeni ile bir süre kürek sporuna başlamayı geciktiriyor. Lise son sınıfta üniversite sınavlarına hazırlanırken pek çok genç gibi spora ara vermiş. Üniversite sınavının veya üniversitenin spora rakip veya engel olması son derece çağ dışı bir durum. Ne öğrencilik hayatının, ne iş hayatının , ne ev hayatının spor yapmaya engel teşkil etmemesi gerekiyor. Spor hayatın yemek yemek gibi bir parçası olmalı.
Deniz kürek çekme hayaline biraz geç de olsa üniversiteye başladığı yıl kavuşuyor. O yıllarda Kuruçeşme'deki Galatasaray adasında antrenman yapan Galatasaray Kürek Kulubünü arıyor. Türk küreğine çok katkıları olan Emin Amca ona yarın taytını al, gel başla diyor. Deniz kendini özgür ruhlu bir insan olarak tanımlıyor. "Herkesin yaptığından farklı bir şey yapmak istemiştim. Kürek sporu hem bunu hem de doğa ile bir arada olmanızı sağlar". "Herhangi bir ortamda ister Türkiye olsun ister yurtdışı her zaman büyük ilgiyle karşılanırsınız ve insanlar hikayenizi dinlemek ister" diye belirtiyor.
Deniz hala aktif olarak özel bir şirketin üst düzey yöneticisi olarak çalışmakta ve yeni nesil işe başlayan gençleri yakından takip ediyor. Şöyle ekliyor..." Gençler izleyebildiğim kadarıyla farklı ve özgün olmya çok önem veriyorlar, kürek sporu bunun için biçilmiş kaftan..."
90'larda onun başladığı yıllarda küreğe genel ilgili daha fazlaydı. Yarış yerleri panayır yeri gibi olurdu. Büyük bir coşkuyu seyirciler, aileler, genç ve büyük sporcular bir arada yaşardık diye anlatıyor. Neredeyse meditatif geçen bir kamp sürecinden sonra yarış sabahı adeta yeni bir dünyaya uyanmışız gibi olurdu diye tarif ediyor. Durgun su (olimpik) kürek branşında gerçekten geçmişe oranla toplam sporcu sayısında bir düşüş yaşandı. Son yıllarda deniz küreği denilen branş, sürdürülebilirlik konusunda biraz daha avantajlı olduğu için daha hareketli. Hatta Geçen hafta Haliç'te düzenlenen deniz küreği dört çifte yarışlarına toplam 280 sporcu katıldı. Kontenjan kısıtlaması ve pandemi sürecinin devam ediyor olması hatta aynı gün üniversite sınavının da olması bu yarışçı sayısının aslında katılanın çok üstünde olduğunu gösteriyor. Bu önemli bir adım. Aynı ilerlemeyi durgun su küreğinde de yaşayabilmek için bir atılım da durgun su (olimpik) branşı için yapmak gerek.
![]() |
| Elif Lermi ve Deniz Kızılkaya 2 çifte Kadınlar Türkiye Şampiyonası Madalya Töreni 1998 |
Kürek teknesi, kürekleri ve diğer malzemeleri pahalı bir spor, bu nedenle büyük kulüpler, veya yurtdışında olduğu gibi çoğunlukla üniversite bünyelerinde ve master takımlarının katkıları ile sürdürülebiliyor. Bu spora başlayan gençler genellikle Deniz'in aksine ya ailede veya çok yakın çevresinde kürek çeken birisinden görerek başlamakta diye bir tespitte bulunuyor. Bu da dar bir çevrede kalmasına neden olmakta diye belirtiyor. Yeni nesil gençleri, Z Kuşağının sesini duymak çok önemli. Onların kürek sporuna ilgi duymalarını sağlamak için Deniz'e göre yapılması gereken onların diline hitap eden uygun iletişim araçları ile bu sporu tanıtmak gerek diye belirtiyor. Sosyal Medya kullanımının bilinçli yapılması gerek diyor. Deniz'in kendi gözlemi herkes sosyal medyada farklılaşmak istiyor ve bu amaçla pek çok fotoğraf ve söz dizimleri paylaşıyorlar. Farklılaşmak için en güzel enstrümanlardan biri de " kürek çekmek". Farklılaşmak için kürek çekmek fikri bir hareket noktası olarak Deniz'in önerilerinden.
Kürek takımları, kadın sporcusuna da erkek sporcusuna aynı ölçüde değer verir aslında. Kadınlar ve erkekler farklı teknelerde de olsalar birlikte antrenman yaparlar ve Deniz, kadın ve erkek sporcular arasında tatlı bir rekabet olduğunu da gözlemiş. Birbirimizi olumlu anlamda geliştirdik ve besledik, birbirimizin gelişimini ivmelendirirdik diye gözlemlerini sıralamaya devam ediyor. Kürek sporu, disiplin, fizik ve yürek sporudur. Yılmaz insan yetiştirir. Spartalı gibi veya Japon Samurayları gibi mağrur duruşunuz ve alçak gönüllü yüreğiniz olur diye anlatıyor. Hem cesur, hem de kibirsiz olmayı öğretir. Bu değerleri gençlere kazandırmak önemli diyor. Bu kazanımların anlamlı ve kalıcı olabilmesi için sporun eğitimle birlikte yürütülmesi kesinlikle çok önemli. Bu nedenle, futbol, basketbol gibi mahalle arasında oynama imkanı olmayan , hatta oyun değil de atletik bir branş olan tüm bu sporların okullarda kurulacak takımlarla devam ettirilmesi gerekli, diye anlatıyor. Okullarda sadece okuyan ve hesap bilen insanlar değil, etik değerleri olan, bedenleri ve zihinleri sağlıklı , insani vasıfları da gelişmiş bireyler yetiştirmek kıymetli, buna en gözle görülür katkıyı yapan spor branşlarından olan kürek , okul spor kategorileri arasına alınmalı diye düşünüyor.
Spor yapmak, ve özellikle kürek sporu insanı hayata hazırlar. " sebat etmezsem, benim istediğim olmaz" duygusunu öğretir. Yeni nesilde iş yaşamında gördüğü en önemli eksikliği bu duygu olarak gözlemiş Deniz. Sorumluluk duygusunu geliştirir. Kürekçi sadece sporunu yapıp kayıkhaneden ayrılmaz , teknesini yıkar, bakımını yapar, hatta bütünsel bir bakışla tüm kayıkhaneden sorumludur. Kürek sporu gençlere "kendini aşmayı öğretir". "İstersem herşeyi yapabilirim" motivasyonu verir. Ama bu motivasyonu gerçekçilik perspektifi içinde , kendi gerçeğinden kopmadan verebilir. Bu kıymetli bir ders öyle değil mi?
Toplam kürekçi sayısı arttıkça, kadın kürekçi sayısı da artacaktır fikrinde Deniz. Ama özellikle kadınlara yönelik özel bir tabir söyledi ki, bunu yazının başlığı yapmak istedim.
Türkiye'de özellikle bir kız çocuğunun en çok öğrenmesi gereken şey kendine yenilmez olmak diyor. Maalesef bizim kültürümüzde de başka pek çok kültürde de çocuk yaştan itibaren duyduğumuz tabirler kız çocuklarının kendilerini yetersiz hissetmelerine neden olur.
Eksik etek
Kaşık düşmanı
Saçı uzun aklı kısa
Kız gibi konuşma
Adam olmak
liste daha uzar. Bu kız çocuklarının küçük yaşta 1-0 yenik başlamasına neden olan döngüyü sporla kırabiliyoruz. Kürek çeken kadının kendine güveni çok gelişir. Bu onu erkek gibi de yapmaz, hem kadın hem kürekçi olunur . Hem süslü hem güçlüsünüzdür.
Ben de son okuduğum "Kurtlarla Koşan Kadınlar" kitabının ana fikrinin bu olduğunu anlatıyorum. Amerikalı yazar Clarissa P. Estes, Dünya edebiyatından pek çok masalı toplamış ve bu hikayelerdeki kadın karakterlerin hem antropolojik, hem psikolojik açıdan biz kadınların ruhsal yaşamlarına olan etkilerini biraz feminist gözlüğü ile ortaya koyup, sonra da Dünya üzerindeki tüm kadınları uyuştukları yerden silkinip kendilerine güvenmeleri için sel gibi bir motivasyon kitabı yazmış. C.P. Estes , kadının içindeki gerçeği yüz yıllardır yıkılmak , ve örtüler ardına saklanmak istenen anneyi, şifacıyı, yenilmez kadını, bilgeyi ortaya çıkarmaya adamış bu kitabı adeta. Estes hanımla sohbet etmek ve kürek çektirelim tüm kadınlara daha kolay bu motivasyonu sağlayabiliriz demek isterdim.
Kürek çeken kadın "kendine yenilmez" kadındır diye anlatmak isterdim.
Deniz de daha fazla kadını bu spora çekmek için bu düşünceleri iyi aktarmak gerekli diye anlatıyor ve hemen sıralıyor.
1- Kadın kürekçi her ortamda ayrışır.
2- Kadın kürekçi kendini aşar. Kendine güvenir.
3- Diğer kadınlara ilham ve gençlere rol model olur.
4- Dayanıklı ruhu ile yılmaz bir karakter geliştirir.
5- Bu spor sayesinde fitness çok gelişir. Gerçekten formda ve fit olursunuz. Şişman olmadan güçlü olursunuz.
Sekiz Mart Kadın kürekçi etkinliği için Deniz'in de katılımıyla Galatasaray sekiz tek master kadın ekibi kurulmuş görünüyor. Diğer takımların da oluşmaya başladığını bu blogu takip edenler biliyor. Haydi kızlar kürek çekmeye ... bu sizin yüreğinizde var.
![]() |
| Avrupa Master Kategori Kürek Yarışları 8 tek mix yarışına giderken 2018 Azra Deniz Sağ kürek hamlası olarak 8 numarada |





Selamlar,
YanıtlaSilDeniz hanımın spora başlama ve sürdürme motivasyonu çok ilginç geldi bana.
Kürek sporu için saydığınız bir çok olumlu etki ve getirinin voleybol için de olduğunu söylemek isterim. Mutlaka başka sporlar da vardır.
Pahalı sporlara devlet desteği olmadan yaygınlaştırmak da zor.
Biraz seçkinci mi kalıyor bu bağlamda kürek acaba?
Teşekkürler.
Seçkinci bir spor diyemem , malzemenin gemi üretebilen bir ülkede yaşatmamıza rağmen tamamının ithal olması ve dövize bağlı kalması sporun yaygınlaşmamış olması nedeni ile hala burada üretilememesinden kaynaklanıyor. Bir de ne hikmetse “ mevcut parkurların bozulması” “ kayıkhanelerin yıkılması cabası”
YanıtlaSil