YARATICI GÜÇ - ÖZGÜRLÜK

Özellikle arz talep dengesinin oturmuş olduğu sektörlerde veya talebin bir nedenden düştüğü,  kapasite fazlasının oluşmaya başladığı sektörlerde firmalar arası rekabet çılgınca artar. Doğal sonuç olarak, yöneticilerin üretim departmanlarına yeni fikir, yeni tasarım baskısı da artar. Ürünü farklılaştırıp müşteriyi kapmanız gerekir. En kolay örneği tekstil sektöründen verebiliriz.

Bundan 50 yıl kadar önce mevsimlik olarak ürün tasarımı çalışırlardı; diğer deyişle moda tasarımcıları yılda 4 koleksiyon çalışmaktaydılar. 15 yıl önce bu devir hızı senede 12 koleksiyona çıktı. Her ay vitrine yeni bir grup ürün koyup, müşteriyi mağazalardan içeri çekebilmek için bir cazibe yaratmanız gerekir hale geldi. Bugünlerde tekstil perakendecileri sürekli tasarım yaptırmaktalar. Ürün tasarımının yanı sıra, mağaza tasarımı, vitrin tasarımı, tezgahtar tasarımı, sizi mağazadan içeri alma ile başlayan içeride kalma sürenizi uzatacak aktiviteler ve eli boş çıkmamanızı sağlayacak başka yaratıcı çözümler üzerine kafa patlatıyorlar. 

İşlerin dijital platformlara dönüşmesi de, dış görünümü değiştirse de yeni tasarım ihtiyacında ki devir hızını yavaşlatmadığı gibi aksine daha da hızlandırdı. Bir alışveriş sitesinden diğerine geçebilmek, bir mağazadan diğerine geçebilmekten çok daha hızlı.Yeni fikir baskısı çağımızın önemli streslerinden biri. Yeni ve yaratıcı fikirlerin ortaya çıkması neye bağlıdır? Nasıl firmalarımızı sürekli canlı ve cazibeli olarak ayakta tutabiliriz? İşlerimizin sürdürülebilirliği yeniliklerin sürdürülebilirliğine bağlıdır.

En son okumakta olduğum Daron Acemoğlu ve James A.Robinson'un birlikte yazdığı Dar Koridor adlı kitapta şöyle ifade etmekteler '... Özgürlük olmadan yenilik doğabilir mi? Tarihsel kanıtlar yanıtın hayır olduğunu söylüyor; en azından çeşitli ve devam eden yenilikler söz konusu olduğunda ... talimatla yaratıcı olmalarını sağlayamazsınız. Yaratıcılık sürdürülebilir yeniliklerin kilit bileşenidir ve çok sayıda insanın deneyimlemelerine, kendilerine özgü birimlerde düşünebilmelerine, kuralları çiğnemelerine, bunu yaparken de bazen başarmalarına bazen de başarısız olmalarına ciddi biçimde bağlıdır...' (1)

Krishnamurti'de Yaşam kitabında buna benzer bir yaklaşımdan bahşediyor. '... Zihniniz düşüncelerinizin kölesi olmadığı zaman yaratıcı gücünüz ortaya çıkar. Düşünce özgür değildir. Çünkü koşullanmıştır. Düşünce ürünü olmayan enerji yaratıcıdır....' (2) Bu fırsatı zihninize verebilmek oldukça zordur. Çünkü size en başından, çocukluğunuzdan beri öğretilen her şeyi sorgulama becerisi geliştirmek zordur. Ya da yaşam içinde bu özgürlük koridorunuzu nasıl oluşturacağınız ile ilgili sonsuz bir arayışı yapabilmek; yaratıcı gücünüze fırsat vermek için nasıl bir ortam yaratmak gerekiyor. 

Tüm kalıplarınızı bir kenara bırakabilmek için cesaret gösterebilmek gerekir. Rollo May yaratma cesareti olarak tanımlamış. '... cesaret, umutsuzluğa rağmen ilerleyebilme yetisidir....' '...bilinç dışı korkunuzu bastırmak için gösterilen kabadayılık değildir...' '.... Cesaret olmaksızın sadakat uyumculuktur .... sevgimiz salt bağımlılık olarak solar...' (3) Bu kalıbı kırabilmek için tutku sahibi olmak gerekir.

Echart Tolle Dinginliğin Gücü adlı kitabında '... içsel dinginlikle teması yitirdiğinizde, kendinizle teması yitirisiniz. Kendinizle teması yitirdiğinizde, kendinizi dünyada kaybedersiniz. Gerçek benliğiniz ile dinginlik birbirinden ayrılmaz. O sizin asli doğanızdır. Dinginlik içinde algıladığınız herşey ile birlik hissedersiniz. Her şeyle bir olduğunuzu hissetmek gerçek sevgidir. Dinginlik zekanın ta kendisidir; o her formu doğuran bilinçtir. Bilgelik dinginlikle birlikte gelir...'  (4) diye ifade etmekte.

Ancak gerçek bir dingin zihne ulaşabildiğinizde, kafanızda günlük streslerinizin yarattığı kaosla ilgili koşuşturan veri elektronlarının çarpışmasını durdurabildiğinizde, gerçekten düşünmeye başladığınızı görebilecek; yüksek algı ve farkındalık başlayabilecektir. Dinginlik ile kendinizle iletişime geçebilir ve yaratma cesareti için kalıplarınızı kırabilmek için fırsat bulabilirsiniz. Bu dingin ve özgür ortamda yeni fikirler filizlenebilecektir.

Kısa süreli tatiller ve detox programları tabii gereklidir ve size kendinizle ilgilenmek için önemli fırsatlar yaratırlar ama size sürekli bir yaratıcılık fırsatı sağlamamaktadırlar. Yaşamınızın her gününde bu fırsatı sürdürülebilir olarak sağlamak gerekmektedir. Günlük meditasyon egzersizleri, yoga, müzik dinlemek, dua etmek bana göre ise doğanın sessizliğinde gün doğumunda kürek çekmek bu fırsatı sunmaktadır. Stephen Hawking rahatsızlanmadan önce Oxford kürek takımında dümenci idi. Benim şahsen tanıdığım pek çok yazar ve fotoğrafçı kürek çekmekteler. Ciddi katkısını da bizzat ben deneyimledim.

Kürek çekmek te yoga veya meditasyon gibi sakin bir ortamda nefes ile birlikte kullanılan bir mantra içerir. Mantralar kadim zamanlardan bu yana insan zekasının geliştirdiği ve zihinsel gücünüzü artıran söz ve hareketlerden oluşabiliyor. Her küreğinizde yüreğinize eşlik eden suda süzülüşün çıkardığı melodi, dinginlik ve özgürlük ortamını yakalamanızı sağlar. Tasarımcılarınıza ve daha önemlisi kendinize yeni fikirler üretmesi için yaratmanız gereken dingin ve özgür koridor için benim önerim tüm teknolojik uyaranları sahilde bırakıp kürek çekmeyi de araştırmanızdır. Veya sizi ne sakinleştirecekse onu bulmanızı diliyorum. 

Karantina günlerimizde kendi iç denizimizde dingin ve özgür olma fırsatlarımızı araştırmak iyi bir fikir olabilir. Daha özgür ve daha dingin bir dünyaya geri dönmek, yaşama tutkuyla sarılmak niyetimizle, her şeyle bir olabildiğimiz bir bilinç düzeyine katkı sağlamak ümidi ile ...

(1) Acemoğlu Daron - Robinson  A. James, Dar Koridor Devletler, Toplumlar ve Özgürlüğün Geleceği, Çev. Yüksel Taşkın. 1.Baskı. İstanbul: Doğan Kitap, 2020 S:267-268

(2) Krishnamurti J., Yaşam Kitabı Krishnamurti ile Günlük Meditasyonlar, Çev. Günseli Aksoy. 1.Baskı. İstanbul: Sistem Yayıncılık, 2007

(3) May Roll, Yaratma Cesareti. Çev. Alper Oysal. 4.Baskı. İstanbul: Metis Yayınları. 2018 S:45-47-104

(4) Tolle Eckhart , Dinginliğin Gücü. Çev. Semra Ayanbaşı. 5.Baskı. İstanbul: Akaşa Yayınları, 2013 S:15